13-09-2023

Recept zuurdesembrood uit Bijbelse tijden

Geef ons heden ons dagelijks brood..”

Zoals we in onze artikelen weleens beschrijven en het staat ook in onze Alephcursus: Brood is in het Hebreeuws: Lechem לֶחֶם en dit woord komt van het werkwoord lacham לָחָם wat strijden, oorlogvoeren betekent. Oorlog gaat heel vaak om landjepik, het veroveren van andermans land om onder meer graan op te kunnen oogsten. Maar ook is het een hele strijd om brood op de plank te krijgen: het zaad moet worden gezaaid; het moet opkomen en daarna als het rijp is worden geoogst; dan moet het kaf eruit gehaald worden en dan moet het worden gemalen; daarna wordt het met water en desem gekneed en daarna gaat het nog de oven in om gebakken te worden. Een heel proces!

Zuurdesembrood vergt even wat voorbereiding maar is heerlijk en gezond. Wie weleens het zuurdesembrood van onze oosterburen heeft geproefd, weet dat het ook wel erg zuur kan smaken, doorgaans te zuur naar de Nederlandse smaak. Echter, dit heeft te maken met de lengte van tijd waarmee men het deeg heeft laten zuren en dat is dus naar eigen smaak.

Neem 250 gram witte bloem in een schaaltje en roer dit met wat water tot een papje, het moet dik genoeg zijn zodat er geen water op blijft staan en dun genoeg om de klontjes eruit te roeren, dit gaat het makkelijkst met een vork.

Laat dit papje een paar dagen staan totdat het heel luchtig en friszuur ruikt, het heeft dan luchtbelletjes en is misschien ook wel iets gerezen. Het is belangrijk dat het alleen tegen de vliegen wordt afgedekt, verder niet want het papje moet de bacteriën uit de lucht opnemen.

Roer het papje tenminste twee keer per dag zodat er geen velletje kan ontstaan, zet het op een makkelijke plek ergens in de keuken zodat u het tegenkomt en even kunt roeren, voed dan ook het papje een keer per dag wat bij met wat bloem en wat water, zorg dat het wel een dik papje blijft.

Zodra u de luchtbelletjes ziet en het papje iets is gerezen, is het in principe klaar om brood mee te gaan bakken, neem 500 gram bloem of volkorenmeel of een combinatie van deze twee en giet het schaaltje, op een klein bodempje na, leeg over de bloem, doe een klein eetlepel suiker erbij en anderhalve theelepel zout. Twee eetlepels olie en voldoende water zodat het deeg tot een bal gekneed kan worden, ik doe het er beetje bij beetje bij. Het fijnst gaat dit in een keukenmachine met het mes; op die manier heeft u in maximaal twee minuten een deegbal. Zorg dat deze niet te taai wordt, zoveel water toevoegen tijdens het draaien van de machine dat het een beetje een kleffe deegbal wordt, deze rijst dan veel beter.

Heeft u geen keukenmachine dan doet u alles in een grote mengkom en kneed alles goed door elkaar, als het consistent is geworden dan kneed u het verder op het aanrecht tot een soepele bal, u heeft extra bloem nodig om dit te doen. Het vergt tien minuten kneden, niet korter, maar bedenk dat u al uw kleine en grote ergernissen heerlijk kunt botvieren op deze bal 😊.

Als dit klaar is dan vult u het resterende bodempje in het schaaltje weer aan met nieuwe bloem en water, u maakt zodoende een nieuw papje dat dan weer (alweer veel sneller) opnieuw aanzuurt totdat dit weer klaar is om een nieuw brood mee te bakken.

Nu moet het deeg afgedekt worden, helemaal luchtdicht in een kom met plastic folie erover, het moet nu zeker acht uur rijzen(!) Het deeg is dan niet zuur, maar heerlijk vol van smaak.

Het vergt in het begin veel tijd maar het is het zo waard! Als u eenmaal door die eerste voorbereidingen heen bent (en het leeuwendeel hiervan kost alleen maar tijd en nauwelijks inspanning) dan kunt u bijna iedere avond een deegbal maken, die rijst dan in de nacht en in de ochtend bakt u het brood af, warm zelfgebakken brood is zo lekker!

Zet de oven aan op met de propeller op 180 graden (of op alleen boven-en onderwarmte, maar dan op 190 graden) en kneed de deegbal nog even door. Leg de bal op een ovenplaat, op een stuk bakpapier en vorm het tot een rechthoekig stuk van ca. 25 bij 15 centimeter. Maak het nat met water, of doe het in een cakeblik met bakpapier erin als het deeg iets te zacht is.

U kunt het verder behandelen zoals u wilt: sprenkel er sesam- of maanzaad over, of pitjes of een handje bloem dat u voorzichtig erover uitwrijft, dat geeft een mooi effect. Zet met een schaar een paar knippen in de bovenkant van het brood zodat de lucht tijdens het bakken eruit kan ontsnappen.

Laat het brood nog even op het aanrecht liggen terwijl de oven opwarmt en bak vervolgens het brood in het midden van de oven in een uur en 5 minuten gaar. Stort daarna het brood op een rooster en laat even afkoelen voordat u het snijdt.

De gezonde bacteriën in dit brood doen de darmflora goed en er zitten geen kleur-geur en smaakstoffen of Chinees haar als ‘broodverbeteraar’ in; allemaal voordelen. Die eerste hap!! Bijvoorbeeld met roomboter en honing…. Geniet, geniet!